Hoe online kaarten ecologisch advieswerk helpen opbloeien

Robuuste natuur en meer biodiversiteit, daar is heel Overijssel bij gebaat. Dus onderzocht ecologisch adviesbureau EcoGroen samen met Procap en Witteveen en Bos voor de Provincie Overijssel welke natuursoorten de percelen in het Natuurnetwerk Nederland doen opleven. Via de online participatietool PraatMee verzamelde EcoGroen 309 reacties vanuitstakeholders met ideeën en kennis over hun gebieden. Hoe is dat ze bevallen? En wat is het gevolg voor beleidsmakers?

Hoe creëer je robuuste natuur?

Van vochtig hooiland tot een eikenbos. Sterke natuur krijg je dankzij verbonden natuurgebieden en voldoende diversiteit van natuurbeheertypen. Dat is goed voor het voortbestaan van het landschap én voor ontzettend veel zoogdieren en insecten in onze provincie. Provincie Overijssel wilde dan ook inzicht in de potenties van het natuurnetwerk in Overijssel.

Maartje Scholten, Projectleider Ecologie bij EcoGroen, onderzocht met haar team de potentie voor natuurontwikkeling op honderden percelen binnen landgoederen, weilanden en bossen: het Natuur Netwerk Nederland. “Want deze zijn als een lappendeken verspreid over de provincie. Maar natuur houdt helemaal niet van versnippering,” stelt Maartje.
“De biodiversiteit in geïsoleerde natuurgebieden is kwetsbaar doordat er minder uitwisseling tussen soorten kan plaatsvinden. Daarom adviseerden wij over betere natuurlijke verbindingen tussen geïsoleerde natuurgebieden en hoe grondeigenaren daar aan bij kunnen dragen door hun perceel natuurlijker in te richten met behulp van subsidies. Bijvoorbeeld door hun gebied anders te beheren waardoor meer van nature aanwezige bloemen en plantensoorten terug kunnen komen. En daar zijn vogels en andere dieren weer bij gebaat!”

Ambitiekaart input voor subsidies & beleid

Veel gebieden in het Natuur Netwerk Nederland in Overijssel grenzen aan Natura 2000 gebieden. Percelen zijn in beheer van natuurbeherende instanties zoals Staatsbosbeheer, Landschap Overijssel, Natuurmonumenten of bij particulieren. “Omdat het natuurbeheer in beide gevallen op een verschillende manier wordt uitgevoerd en gefinancierd ontstaat versnippering,” licht Maartje toe. “Als eigenaar van een stukje NNN ben je vaak onderdeel van een groter stuk natuur. Het is daarom van belang het natuurbeheer onderling goed op elkaar af te stemmen. Bijvoorbeeld als twee heideterreinen waar nog korhoen voorkomt worden gescheiden door een productiebos, ligt er een kans om het bos om te vormen naar open heide om zo het leefgebied van het korhoen te vergroten. De Ambitiekaart is in feite een uitnodiging aan alle eigenaren van natuurgebieden.”

Een uitnodiging waar subsidie voor vereist is. Want of je nu bos beheert of weidevogelgrasland , het kost tijd én geld. De Ambitiekaart die EcoGroen opstelde en beschikbaar stelde met behulp van GeoApps, is onderdeel van het Natuurbeheerplan Overijssel. Alle provinciale beleidsmedewerkers zien meteen het ecologisch advies voor een perceel en kunnen zo efficiënt de bijpassende subsidies vaststellen.

Meerdere nuttige kaarttools in verschillende projectfasen

Tijdens het project dat EcoGroen voor Provincie Overijssel uitvoerde werden meerdere tools ingezet afhankelijk van de fase en behoefte in het project.

• Kansenkaart | PraatMee
  Via de online PraatMee kaart konden grondeigenaren hun ideeën, kennis en initiatieven delen door een reactie achter te laten op hun perceel in de kaart. Zo werden alle stakeholders effectief bij het project betrokken en verzamelde EcoGroen concrete kansen voor de ontwikkeling van het samenhangend netwerk van natuurgebieden in Overijssel (NNN). Er werden ruim 280 reacties ingediend via PraatMee.

• Ambitiekaart | PraatMee
  De Ambitiekaart vormde de uitnodiging naar grondeigenaren om de natuur in hun perceel te versterken. Ook vormt de kaart de basis voor beleidsmedewerkers bij het verstrekken van subsidies. De kaart bevat een overzicht van alle NNN percelen in Overijssel, opgedeeld in 29 deelgebieden en voorzien van ecologisch advies door deskundigen van EcoGroen. Met behulp van o.a. hoogtekaarten en oude landkaarten bepaalden de adviseurs vooraf welke natuurtypes goed passen bij het perceel. Rekening houdend met de grondwaterstand en bodemgesteldheid. Denk bijvoorbeeld aan het ontwikkelen van natuurlijke bossen of het vergroten van het oppervlak bloemrijk grasland.  

• Informatieve websites voor alle 29 deelgebieden | MapTour
  De ambities en kansen per deelgebied zijn op gebruiksvriendelijke wijze samengevat als verhalende website met behulp van MapTour. De MapTour bevat voor elk deelgebied kaarten en toelichtende teksten, foto’s en een toelichting op de ambitiekaart.

100% stakeholdermanagement

De moderne toepassingen die GeoApps biedt zijn bij EcoGroen goed bevallen. “Met online kaarten reageer je als stakeholder daadwerkelijk op een locatie  in plaats van op een plaatje. Die informatie op perceel niveau was voor ons noodzakelijk bij het opstellen van de Kansenkaart en Ambitiekaart,” aldus Maartje.

Maartje: “De projectleiders bij de provincie waren erg te spreken over de transparante, open manier van informatie delen en ophalen. Ik zou de online tools van GeoApps dus zeker weer inzetten wanneer we op grote schaal met stakeholders informatie willen uitwisselen.”

Verbeterpunten kaartsoftware

Tijdens het project werden door EcoGroen diverse verbeterpunten aangedragen voor de kaartsoftware. Maartje: “De Kansenkaart bevat bijvoorbeeld veel achtergrondinformatie, zoals een waterkaart en bossenkaart. Deze kaartlagen wilden we ook graag toevoegen, maar het weergeven van een uitgebreide legenda van al deze kaarten bleek niet eenvoudig te zijn. Ook moest elke stakeholder afzonderlijke reacties per locatie invoeren in plaats van meerdere opmerkingen te kunnen plaatsen bij één locatie. Voor organisaties die veel opmerkingen wilden plaatsen was dat soms even lastig.”

Egbert Griffioen, projectmanager van MapGear is blij met de ingebrachte verbeterpunten. “De PraatMee software is behoorlijk nieuw en dus nog volop in ontwikkeling. We gaan de verbeterpunten meenemen bij de verdere doorontwikkeling.”

Later dit jaar volgt een nieuwe versie van de PraatMee software. Daarin zijn al veel verbeteringen en uitbreidingen doorgevoerd. Ook wordt het inrichten van de kaarttools sterk vereenvoudigd.